Chắc hẳn mỗi chúng ta đã không dưới một lần nghe về momen. Tuy nhiên số người thực sự hiểu momen là gì lại không nhiều. Chính vì vậy hôm nay chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về momen cũng như cách phân biệt các loại momen qua các thông số kỹ thuật.
Momen là gì?
Momen có tên tiếng anh là Moment được ký hiệu là M. Trên phương diện vật lý, Momen của một đoạn thẳng có hướng (vectơ) B có gốc tại G với tâm tính từ O là tích vectơ:
M = r . B
Trong đó r là vectơ khoảng cách nối O tới G. Trong vật lý học, momen là khái niệm được phát triển để mở rộng nhiều tính chất của chuyển động thẳng sang chuyển động quay của vật rắn.
Các loại momen
Hiện nay có rất nhiều các loại momen, mỗi loại lại có những đặc điểm cũng như ứng dụng khác nhau.
Momen lực là gì?
Cánh tay đòn càng dài càng cho khả năng vặn ốc chặt hơn
Momen lực được định nghĩa là một đại lượng vật lý, thể hiện tác động gây ra sự quay quanh một điểm hoặc một trục của vật thể. Momen lực có tỉ lệ thuận với tích khoảng cách từ giá của lực đến trục quay và độ lớn của lực.
M = F.d
Trong đó:
- M: là momen lực (N.m)
- F: lực tác dụng (N)
- d: là khoảng cách từ tâm quay đến giá của lực F được gọi là cánh tay đòn của lực F
Nếu như giá của lực đi qua tâm quay thì lực không cho tác dụng làm quay. Khi đó d = 0 => M=0.
Nếu như muốn tăng momen lực thì chúng ta có thể tăng độ lớn của lực hoặc độ dài của cánh tay đòn hoặc có thể tăng cả hai.
Tay nắm cửa thường được thiết kế xa bản lề
Ứng dụng của momen lực rất dễ nhận thấy trong cuộc sống hàng ngày. Cụ thể ở cửa ra vào hàng ngày chúng ta có thể thấy tay nắm cửa thường được bố trí xa bản lề nhằm làm tăng momen lực khi đó cửa sẽ dễ mở hơn.
>>Tham khảo thêm: Station wagon là gì? Đánh giá tính phổ biến của xe ô tô station wagon
Hay những chiếc cờ lê trong kỹ thuật, những chiếc có cánh tay đòn càng lớn (chiều dài cờ lê) thì sẽ mở được những loại ốc siết chặt hơn. Vì cùng một lực, cánh tay đòn càng lớn thì momen lực sẽ càng lớn cho tác dụng làm quay lớn.
Momen xoắn là gì?
Bên cạnh momen lực thì momen xoắn cũng rất phổ biến. Đây là thông số không thể thiếu khi mô tả động cơ. Momen xoắn là đại lượng đặc trưng cho khả năng chịu tải tại tức thời của động cơ.
Momen xoắn thường được đề cập nhiều nhất khi nói về động cơ xe đặc biệt là xe ô tô. Khi xem xét một chiếc ô tô, ngoài việc quan tâm đến các công nghệ, mẫu mã, các thông số kỹ thuật,… thì bạn cần lưu tâm tới momen xoắn.
Momen xoắn thể hiện khả năng tải của xe
Momen xoắn là đơn vị đo khả năng thực hiện công của động cơ. Momen xoắn càng lớn thì động cơ cho khả năng thực hiện nhiều công. Đơn vị đo của momen này là N.m hoặc ft-Ib. Dễ hiểu hơn, momen xoắn chính là độ khỏe của động cơ.
Những chiếc xe ô tô có v xoắn cực đại lớn ở vòng tua nhỏ sẽ cho khả năng tải được khối lượng lớn, dễ dàng vượt qua các trở ngại trên bề mặt đường. Nhiều người khi nhắc đến ô tô thường chỉ quan tâm tới công suất mà không quan tâm tới momen xoắn một phần vì không hiểu rõ về đại lượng này, phần khác là do nghĩ momen xoắn không quan trọng.
Nhưng thực tế đây là hai thông số kỹ thuật vô cùng quan trọng. Momen xoắn biểu hiện khả năng tải của xe còn công suất lại biểu hiện vận tốc của xe. Một chiếc xe có vận tốc cao chưa chắc đã có tải lớn và ngược lại.
Momen lực và momen xoắn là hai hai loại momen phổ biến nhất trong cuộc sống. Mỗi loại lại có những đặc điểm cũng như ứng dụng riêng biệt.
>> Tham khảo thêm: Có nên mua máy rửa xe Eurotech cho tiệm rửa xe hay không?
Đến đây hẳn quý vị đã phần nào hiểu được momen là gì cũng như hiểu thêm về các loại momen. Ứng dụng vào thực tiễn thì khi đi mua xe, để có thể lựa chọn được những chiếc xe phù hợp nhất thì quý vị đừng bỏ qua thông số momen xoắn.