Thạch quyển là gì? Vai trò của thạch quyển đối với trái đất

0
Thạch quyển giúp bảo vệ trái đất
Thạch quyển giúp bảo vệ trái đất
Thạch quyển là gì? Vai trò của thạch quyển đối với trái đất
5 (100%) 1 vote

Những kiến thức về vũ trụ luôn thu hút sự quan tâm của nhiều người. Thạch quyển cũng là một trong những vấn đề được chú ý bởi có vai trò rất lớn đối với sự tồn tại của trái đất hiện nay. Vậy thạch quyển là gì? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu chi tiết nhất về nội dung này qua các thông tin dưới đây nhé!

Thạch quyển là gì?

Thạch quyển là một từ có nguồn gốc từ Hy Lạp (Litva), là sự kết hợp giữa lithos (nghĩa là đá) và sphaira (là quả cầu). Như vậy, thạch quyển được định nghĩa là lớp vỏ cứng trên bề mặt nhất của quả cầu; là lớp đá bao quanh và tạo nên lớp vỏ ngoài cùng của Trái Đất. Hay hiểu đơn giản thì nó là lớp trên cùng của Trái Đất.

Thạch quyển giúp bảo vệ trái đất
Thạch quyển giúp bảo vệ trái đất

Đặc điểm về cấu trúc của thạch quyển

Thạch quyển được hình thành bởi lớp vỏ ở trên bề mặt Trái Đất, đại dương hoặc khu vực tiếp giáp bên ngoài nhất của lớp phủ rắn còn lại. Cấu trúc gồm lớp đá có độ dày dao động trong khoảng từ 50 – 100km, phụ thuộc vào độ sâu của biển và các vùng núi. 

Người ta thường coi giới hạn của thạch quyển là asthenosphere (vùng trên của lớp phủ) và giới hạn dưới của nó (là bề mặt Trái đất). Thạch quyển cũng có thể trôi nổi bên trên lớp mềm của Trái Đất (asthenosphere).

Trước đây người ta luôn tin rằng cấu trúc của thạch quyển là nguyên khối và không bị chia mảng. Thế nhưng giả thuyết này đã nhanh chóng bị bác bỏ. Bởi sự tác động của một loạt các mảng kiến tạo khiến cho lớp thạch quyển thường bị phân thành nhiều mảnh. Vì tại vị trí của các thạch quyển thường chính là nơi xảy ra va chạm giữa asthenosphere và mảng kiến tạo.

Đặc điểm cấu trúc của lớp thạch quyển
Đặc điểm cấu trúc của lớp thạch quyển

Thạch quyển có nguồn gốc hình thành từ các địa chấn hoặc núi lửa tập trung ở bên cạnh của các mảng. Vì vậy, sự chuyển động của các thạch quyển đã được giải thích bằng kiến tạo mảnh. 

Trong tất cả các tầng của Trái Đất, thạch quyển được đánh giá là tầng cứng nhất và lạnh nhất. Trong khi ở phía trên thường mang nhiệt độ tương tự như nhiệt độ ngoài môi trường. Nhiệt độ sẽ tăng khoảng 350 độ C khi ở độ sâu đến hàng trăm mét.

Thạch quyển chứa hầu hết tất cả các nguyên tố hóa học có trong bảng hệ thống tuần hoàn, các nguyên tố hóa học của Mendeleev với 3 nguyên tố chính là O2 (47%), Al (8.05%), Si (29.5%) và một số nguyên tố khác chiếm tỉ lệ cao như: Ca (4%), Fe (5%), Na, Mg, K, H,…

Phân loại thạch quyển

Trong phần kiến thức thạch quyển là gì địa lý 10 mà chúng ta đã được học, thạch quyển được xác định phân loại dựa theo các tiêu chí dưới đây.

Phân loại thạch quyển
Phân loại thạch quyển

Lục địa và đại dương

Lớp vỏ lục địa có độ dày tới 70km, thạch quyển ở dưới các lục địa bao gồm đá plutonic và các biến chất được hình thành từ những ngọn núi, đồi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, vùng trũng,…. 

Đối với lớp vỏ đại dương có độ dày dao động từ 5 – 10km, thạch quyển bao gồm đá bazan, trầm tích, đá plutonic và khoáng chất dày đặc hơn so với lớp vỏ trước. Thường lớp này sẽ được hình thành thông qua núi lửa ở dưới dạng các khe nứt bên trong các rặng đại dương nằm sâu trong đại dương.

Thạch quyển nhiệt và địa chấn

Thạch quyển nhiệt có mức nhiệt độ xác định và một phần nhất định của nhiệt độ môi trường hoặc có thể là phần nhiệt ở khối rắn của lớp phủ bởi thạch quyển nhiệt. Lớp này thường tạo thành một phần của chính lớp phủ đối lưu nhiệt và chiếm ưu thế lớn trong nó.

Theo các nghiên cứu về địa chấn, thạch quyển liên quan đến địa chấn sẽ ảnh hưởng tới việc làm giảm tốc độ lan truyền của sóng thứ cấp cùng với sự suy giảm cao của sóng sơ cấp trong những di chuyển mạnh này.

Vai trò của thạch quyển đối với Trái Đất

Sau khi tìm hiểu chi tiết về thạch quyển là gì ở bên trên, trong phần này chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về vai trò của nó đối với Trái Đất. Thạch quyển có vai trò đặc biệt to lớn, gắn liền với sự sống ở trên lục địa. Cụ thể như sau:

Thạch quyển có vai trò rất quan trọng đối với Trái Đất
Thạch quyển có vai trò rất quan trọng đối với Trái Đất
  • Là nơi ở cho con người và toàn bộ các loài sinh vật sống khác đang định cư trên Trái đất.
  • Là nơi cung cấp nguồn tài nguyên thiên nhiên làm nguyên liệu để phục vụ cho cuộc sống của con người.
  • Là nơi duy trì được các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi và sản xuất của con người để phục vụ cho các nhu cầu thiết yếu nhất đảm bảo sự tồn tại của con người ở trên Trái Đất.
  • Là nơi cung cấp tất cả các cơ sở hạ tầng như: khu công nghiệp, xí nghiệp, đường xá, nhà máy, trường học, cầu cống, công viên giải trí,…. phục sự cho phát triển các điều kiện liên quan đến nhu cầu sống của con người.

Hy vọng bài viết mang đến những thông tin hữu ích giúp các bạn hiểu rõ thạch quyển là gì? Và vai trò quan trọng của nó đối với Trái Đất. Nếu các bạn có thắc mắc gì về nội dung bài viết, hãy bình luận ở bên dưới để nhận được câu trả lời chi tiết nhất.