Tự ái và tự trọng là những bản tính có sẵn của con người. Tuy nhiên, người không biết kiểm soát cảm xúc và lý trí mà để tự ái và tự trọng vượt quá ngưỡng cho phép đều ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân người đó cũng như người phải hứng chịu cảm xúc tiêu cực đó. Lẫn lộn giữa hai trạng thái cảm xúc này lại càng tai hại hơn nữa. Vậy tự ái là gì? Tự ái khác tự trọng ở điểm nào? Hãy cùng chúng tôi tìm lời giải đáp về căn bệnh tự ái trong bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Tự ái là gì?
Tự ái gốc là từ Hán Việt: Tự là bản thân, ái là yêu. Tự ái nghĩa là yêu chính bản thân mình, quá nghĩ đến bản thân và đề cao cái tôi quá mức mà sinh ra bực tức, cáu gắt, giận dỗi vì luôn cho rằng mình bị đánh giá thấp hoặc bị người khác coi thường .
Tự ái tiếng Anh là narcissism
Người tự ái cao được xem là người muốn thổi phồng tầm quan trọng của chính mình, họ luôn tin rằng bản thân có sức ảnh hưởng vượt trội, ít quan tâm đến cảm xúc và suy nghĩ của người xung quanh. Tuy nhiên ẩn đằng sau đó là một lòng tự trọng mong manh. Khi bị người khác chê bai, coi thường hoặc đưa ra các ý kiến không giống với của mình, người tự ái thường trở nên nổi cáu. Họ luôn cần sự tôn trọng và đề cao từ người khác .
Người dễ tự ái thì thích biến chuyện nhỏ thành chuyện to, chuyện đơn giản thành phức tạp và đẩy suy nghĩ theo chiều hướng tiêu cực, sinh ra những bực dọc không đáng có và dễ trở nên bảo thủ, luôn cho mình là đúng.
Trong đời sống hôn nhân, sự kết hợp giữa 2 con người khác nhau từ văn hóa, kinh tế, lối sống. Chính những khác biệt đó mà nảy sinh những mâu thuẫn, nếu không biết kìm hãm sự tự ái thì chắc chắn cuộc hôn nhân đó sẽ đổ vỡ.
Hậu quả của tự ái trong công việc hay tình yêu đều rất khó lường nếu như bạn không tìm được phương pháp khắc phục bệnh tự ái của bản thân.
>>> Bài viết tham khảo: Bait là gì? Tổng hợp những bait meme hài hước
Tự ái khác tự trọng ở điểm nào?
Tự trọng là gì? Đây là một đức tính tốt cần phát huy của con người. Tự trọng nghĩa là tự mình coi trọng bản thân mình, biết đánh giá đúng sai để tiếp thu nhận xét góp ý tích cực từ mọi người và đánh giá những ý kiến hạ thấp nhân phẩm của bản thân để có những biện pháp đáp trả phù hợp.
Phẩm chất này giúp con người trở nên tốt đẹp hợp, nâng cao phẩm cách và phẩm giá của mình dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Cũng vì vậy, người có lòng tự trọng phải biết xấu hổ có ý thức sửa chữa đến cùng khi không may mắc phải sai lầm.
Bạn là người tự trọng hay tự ái? Vì sao tự trọng được đánh giá cao còn tự ái lại bị coi thường?
Người tự trọng biết đánh giá cao các giá trị nhân cách chuẩn mực đạo đức mà mình. Do có lòng tự trọng nên nhiều người đã khéo giữ được phẩm chất và danh dự bản thân trước những cám dỗ của cuộc đời.
Tự ái và tự trọng luôn ngự trị bên trong mỗi con người chúng ta. Chỉ có điều nó sẽ bộc phát tùy hoàn cảnh mà thôi. Nếu như nhầm lẫn giữa tự ái và tự trọng thì sẽ suy nghĩ của ta bị lệch lạc, làm cho quan hệ giữa con người với nhau bị rạn nứt.
Vậy nên, mọi người hãy biết điều chỉnh và phân biệt rạch ròi tự trọng và tự ái là gì, để có những mối quan hệ tốt đẹp nhất.
Nguyên nhân dẫn đến tự ái
Không ai thực sự biết chính xác nguyên nhân gây ra bệnh tâm lý rối loạn nhân cách này, thời điểm khởi phát tự ái thường gặp ở tuổi thiếu niên và tuổi trưởng thành.
Ở giai đoạn đầu, khi cảm xúc và tâm lý con người đang trong quá trình phát triển, muốn khẳng định mình, tự so sánh đã dẫn đến việc tự ái.
Mặc dù có một số tiêu chí lâm sàng để chẩn đoán một người có mắc chứng rối loạn nhân cách tự ái hay không nhưng có một số dấu hiệu chung mà bạn có thể nhận ra ở những người tự ái sau.
5 dấu hiệu cho thấy bạn là người hay tự ái
Người tự ái cao vừa đáng trách mà cũng rất đáng thương. Vậy làm thế nào để nhận biết được mình và những người xung quanh có phải là người hay tự ái? Cùng nhận biết tự ái qua 5 dấu hiệu sau:
Luôn muốn làm trung tâm của sự chú ý
Người tự ái thường muốn bản thân trở thành trung tâm của sự chú ý trong cuộc sống đời thường và cả khi làm việc.
Thường bị cảm xúc lấn át
Đối với những người có tính tự ái cao, họ thường dễ bị cảm xúc lấn át, tại sao lại như vậy?
Vì luôn đặt cái tôi của bản thân lên hàng đầu nên trong công việc, tình cảm cũng như trong cuộc sống khi bị người khác nhận xét, chỉ trích, phê bình thì họ rất dễ bốc đồng từ đó có những quyết định sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng.
Kỹ năng làm việc nhóm hạn chế
Người hay tự ái thường có cái tôi rất lớn, luôn đề cao ý kiến của bản thân mình, không chấp nhận quan điểm của người khác. Thậm chí khi được người khác góp ý sẽ không hài lòng, nổi lên tính tự ái. Từ đó có thể gây tranh cãi không đáng có trong team, làm ảnh hưởng rất lớn đến công việc chung.
Không chịu rút kinh nghiệm, chậm tiếp thu cái mới
Người hay tự ái thì khó nhận ra sai lầm của bản thân. Họ luôn suy nghĩ theo quan điểm cá nhân, không hòa mình vào tập thể. Sau những lần thất bại, vấp ngã, sai lầm, họ vẫn bảo thủ không chịu thay đổi bởi họ sợ thay đổi sẽ khiến người khác nghĩ mình kém cỏi. Chính điều này càng làm họ khó có được thành công.
Sống trong đau khổ, dằn vặt
Người có tính dễ tự ái sẽ dễ gặp đau khổ, bất an, khó có được những giây phút yên bình, vui vẻ. Bởi vì mỗi người đâu có ai hoàn hảo, thật khó tránh khỏi những chê trách, chỉ trích của người khác. Người dễ tự ái lại rất hay để bụng, luôn giữ chuyện đó ở trong lòng, tự dằn vặt, đau khổ bản thân ngày này qua ngày khác mà không có cách giải thoát.
Tác hại của tự ái
- Dễ biến bản thân thành một người cô độc
- Bị cảm xúc lấn át
- Thiếu kỹ năng làm việc nhóm
- Hay gặp thất bại trong trong cuộc sống
- Không thể có được phút giây bình an, hạnh phúc
Cách chữa tự ái hiệu quả
Áp dụng 2 nguyên tắc sau đây sẽ giúp bạn khắc phục tính tự ái một cách dễ dàng và hiệu quả:
- Khi một người góp ý hoặc chỉ trích bạn, nếu họ nói đúng và góp ý tích cực thì bạn nên học hỏi và sửa đổi để trở thành tốt hơn. Hãy lắng nghe cho dù cho đó là những lời khuyên nhỏ nhặt. Đừng sợ nghe chỉ trích và cũng đừng ngại thay đổi.
- Nếu họ nói sai hay cố tình góp ý tiêu cực thì bạn càng phải học hỏi hết mình để chứng minh cho họ thấy những gì họ đang nghĩ về bạn hoàn toàn sai lầm, thay vì trở nên mặc cảm, nhu nhược và bắt đầu so sánh mình với người khác. Điều tốt nhất bạn nên làm ngay là tập trung vào mục tiêu ngắn hạn và dài hạn mà mình đã đặt ra và từng bước hoàn thành những mục tiêu đó. Làm mọi điều vì chính bạn, để bản thân bạn tốt lên mỗi ngày
Thấy điều hay thì học hỏi, thấy điều sai thì sửa chữa, cái gì không tốt thì bỏ. Không nên cố chấp, không quan trọng hóa vấn đề, không đặt kỳ vọng quá cao vào bản thân. Không chán nản, thất vọng và làm việc gì cũng phải suy nghĩ trước sau, không đòi hỏi hoàn hảo, không dễ dãi với bản thân, không khắt khe với người khác. Đó không chỉ là bí quyết giúp chế ngự lòng tự ái mà còn là phương pháp giúp bạn hài hòa giữa cơ thể và tâm trí, tạo tiền đề cho một cuộc sống hạnh phúc, thanh thản.
>>> Bài viết tham khảo: Bae là gì? Những ý nghĩa xung quanh từ “bae” mà bạn nên biết
Bài viết đã giúp các bạn hiểu được tự ái là gì, cách để phân biệt tự ái và tự trọng. Hãy học cách tiết chế cảm xúc, sống làm người có tự trọng và cân bằng cái tôi của bản thân để tránh trở thành người tự ái nhé các bạn.