Công nghiệp hoá là gì? Mục tiêu của công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì?

Đẩy mạnh công nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa chính là mục tiêu hàng đầu trong công cuộc phát triển nền kinh tế ở nước ta. Nhờ đó, tạo điều kiện để phát triển lực lượng sản xuất, giải quyết vấn đề việc làm cũng như nâng cao chất lượng sống của nhân dân. Vậy công nghiệp hóa là gì? Khái niệm của công nghiệp hóa nghiệp hóa hiện đại hóa? Hãy cùng Thegioimay tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Công nghiệp hóa là gì?

Công nghiệp hóa là một thuật ngữ có tên Tiếng Anh là Industrialization. 

Theo nghĩa hẹp, công nghiệp hóa được hiểu là quá trình chuyển dịch từ nền kinh tế nông nghiệp (hoặc tiền công nghiệp) sang nền kinh tế công nghiệp, lấy công nghiệp làm chủ đạo. Từ việc lao động nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao nhất, giảm dân và nhường chỗ cho đội ngũ lao động công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn hơn.

Hiểu theo nghĩa rộng, công nghiệp hóa là quá trình thay đổi, từ nền văn minh nông nghiệp chuyển dịch sang nền văn minh công nghiệp, từ xã hội nông nghiệp chuyển sang xã hội công nghiệp. Mục đích của công nghiệp hóa là tăng năng suất lao động đạt hiệu quả cao.

Tìm hiểu công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì?

Để hiểu rõ thế nào là công nghiệp hóa hiện đại hóa, ngoài công nghiệp hóa là gì thì chúng ta cần biết hiện đại hóa là gì? Hiểu một cách đơn giản, hiện đại hóa là việc ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ hiện đại, tiên tiến vào quá trình sản xuất kinh doanh cũng như quản lý kinh tế – xã hội. 

Như vậy, có thể hiểu công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa là một quá trình chuyển đổi mang tính cơ bản, toàn diện về các hoạt động kinh tế và quản lý kinh tế, xã hội. Từ việc sử dụng sức lao động thủ công chuyển dịch sang sử dụng sức lao động phổ thông, ứng dụng công nghệ, phương tiện và phương pháp hiện đại  nhằm mục đích tạo ra năng suất lao động xã hội đạt hiệu quả tốt nhất.

Hiện nay, khái niệm về công nghiệp hóa hiện đại hóa đã được Đảng xác định rộng hơn, bao hàm gồm các hoạt động kinh doanh, sản xuất cùng với dịch vụ và quản lý kinh tế, xã hội. Tất cả đều được sử dụng trên những thành tựu công nghệ và kỹ thuật cao, phương tiện máy móc hiện đại.

Có thể thấy rằng, tư tưởng về công nghiệp hóa hiện đại hóa kiểu mới không còn bị bó hẹp về phạm vi trình độ của lực lượng sản xuất, hay kỹ thuật đơn thuần để chuyển dịch lao động thủ công sang lao động cơ khí như các quan niệm trước nữa.

Ví dụ về đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa ở một số lĩnh vực của Việt Nam:

• Về lĩnh vực chăn nuôi: Xây dựng hệ thống chuồng trại khép kín, ứng dụng hệ thống làm mát chuồng, vòi uống nước, máng ăn tự động cho gia súc, gia cầm. Ngoài ra, áp dụng công nghệ xử lý chất thải bằng đệm lót sinh học để bảo vệ môi trường.
• Về lĩnh vực trồng trọt: Nhờ ứng dụng nền khoa học, kỹ thuật giúp các giống lúa có chất lượng cao, tăng năng suất cây trồng, giúp cải thiện đời sống cho nông dân. Không những thế, một số nơi còn áp dụng công nghệ tự động hiện đại vào quá trình sản xuất như hệ thống tưới phun mưa, tưới nước nhỏ giọt kết hợp quá trình bón phân qua nước với công nghệ NETAFIM,…
• Trong đời sống: Nhiều thiết bị hiện đại được phát minh ra và ứng dụng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như điều hòa, máy hút ẩm,…
• Về lĩnh vực y tế: Nhiều phương pháp, kỹ thuật hiện đại đã được ứng dụng vào nền y học để chẩn đoán, điều trị bệnh. Nhờ vậy, chi phí chữa bệnh của người dân được giảm xuống, không phải ra nước ngoài điều trị như trước, ví dụ như ghép phổi, chẩn đoán và điều trị ung thư, truyền máu song thai, chữa tim bẩm sinh,…

Một số loại hình của công nghiệp hóa

Đến nay, quá trình công nghiệp hóa đã được thực hiện dưới nhiều hình thức và mô hình khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung có thể chia công nghiệp hóa thành 2 loại hình lớn:

• Công nghiệp hóa truyền thống: Đây là loại hình công nghiệp hóa cổ điển, diễn ra tại các nước phương Tây trong khoảng cuối thế kỷ XVIII cho đến giữa thế kỷ XX thì được hoàn thành ở một số nước. Công nghiệp hóa dựa trên cơ chế kế hoạch hóa tập trung ở những nước XHCN trong thế kỷ XX.
• Công nghiệp hóa kiểu mới: Được thực hiện trong khoảng thời gian từ giữa những năm 60 thế kỷ XX, cho đến nay vẫn còn đang tiếp diễn.

Rút kinh nghiệm từ những hạn chế và trở ngại của công nghiệp hóa cổ điển, cùng với những thành công của con đường hóa kiểu mới ở một số nước đi sau, hiện nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều lựa chọn thực hiện hình thức công nghiệp hóa kiểu mới. Ưu điểm nổi bật của loại hình này là vừa giúp rút ngắn thời gian phát triển, vừa gắn kết với yêu cầu của nền kinh tế mới và phù hợp với sự phát triển bền vững của thời đại.

Ở mỗi quốc gia, yêu cầu đề ra đối với nền công nghiệp hóa kiểu mới có thể khác nhau, song nhìn chung có một số đặc điểm sau:

• Khắc phục nhiều nhất có thể với những nhược điểm của công nghiệp hóa cổ điển, như thời gian kéo dài, lãng phí vật chất, bất công xã hội, tàn phá môi trường.
• Gắn kết công nghiệp hóa và hiện đại hóa, phát triển song song kinh tế với công nghệ, phát triển công nghệ thông tin, tiếp cận tới kinh tế tri thức.
• Phát triển đất nước bền vững cả về kinh tế, xã hội và môi trường.

Tác động của công nghiệp hóa hiện đại hóa là như thế nào?

Quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa có tác động vô cùng mạnh mẽ đến sự phát triển toàn diện của nền kinh tế của đất nước. Cụ thể như sau:

• Tạo điều kiện nhằm thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất, giúp nâng cao năng suất lao động. Điều này làm phát triển nền kinh tế chung của đất nước, giúp giải quyết các vấn đề về thất nghiệp, tăng thu nhập và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

• Tạo ra và phát triển những lực lượng sản xuất mới, củng cố và tăng cường các mối quan hệ xã hội, giữa các giai cấp như công nhân, nông dân và trí thức.
• Tạo tiền đề để hình thành nền văn hóa mới, phát huy văn hóa truyền thống và phát triển nền văn hóa tiên tiến, giúp đậm đà bản sắc dân tộc.
• Tạo cơ sở vật chất, kỹ thuật để phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ. Bên cạnh đó, tạo điều kiện để hội nhập vào nền kinh tế thế giới, củng cố, tăng cường quốc phòng và an ninh quốc gia.

Mục tiêu và quan điểm của công nghiệp hóa hiện đại hóa trong thời kỳ đổi mới

Mục tiêu của công nghiệp hóa hiện đại hóa trong thời kỳ đổi mới

Mục tiêu của việc đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại trong thời kỳ đổi mới là cải tiến Việt Nam trở thành một nước công nghiệp với điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật hiện đại; quan hệ sản xuất tiến bộ, cơ cấu kinh tế hợp lý, phù hợp với trình độ phát triển của các lực lượng sản xuất, mức sống của người dân nâng cao, quốc phòng – anh ninh vững chắc, dân chủ, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng và văn minh theo định hướng XHCN.

Để có thể thực hiện được những mục tiêu này, Đảng và Nhà nước ta đã xác định được mục tiêu chủ chốt, lấy cốt lõi quan trọng nhất là đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa hiện địa hóa, kết hợp với phát triển nền kinh tế tri thức, sớm đưa đất nước thoát khỏi tình trạng kém phát triển. Từ đó, tạo nên tảng để đưa Việt Nam trở thành một quốc gia có công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại.

Quan điểm Của Đảng, Nhà nước về công nghiệp hóa hiện đại hóa 

Để bước tới thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước ta đã chỉ ra một số quan điểm chủ chốt như sau:

• Công nghiệp hóa phải đi đôi với hiện đại hóa, kết hợp với phát triển nền kinh tế tri thức. Đồng thời, cần nâng cao ý thức giữ gìn, bảo vệ tài nguyên và môi trường.
• Công nghiệp hóa hiện đại hóa phải gắn liền với mục tiêu phát triển kinh tế thị trường định hướng theo xã hội chủ nghĩa, sớm hội nhập với nền kinh tế thế giới.
• Lấy việc phát huy nguồn lực con người làm nhân tố căn bản, tiền đề cho sự sự phát triển nhanh chóng và bền vững của đất nước.
• Khoa học và công nghệ phải là nền tảng và động lực để công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
• Phát triển nhanh và bền vững, việc tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với phát triển văn hóa, thực hiện các chủ trương tiến bộ và công bằng trong xã hội.

Vì sao công nghiệp hóa hiện đại hóa lại gắn liền với phát triển kinh tế tri thức?

Khái niệm về công nghiệp hóa là gì, công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì đã được giải thích rõ ở trên, có thể thấy rằng Đảng và Nhà nước ta luôn nhấn mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa bắt buộc phải gắn liền với phát triển nền kinh tế tri thức. Vậy theo bạn, kinh tế tri thức là gì? Tại sao vấn đề lại được Đảng và Nhà nước coi là trọng tâm của sự phát triển?

Kinh tế tri thức được định nghĩa là nền kinh tế mà trong đó, tri thức giữ vai trò quan trọng và quyết định nhất đối với sự phát triển của kinh tế. Đây chính là tiền đề để tạo ra nguồn của cải, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Trong nền kinh tế tri thức, những ngành kinh tế tác động mạnh tới sự phát triển chung của đất nước là những ngành dựa nhiều vào tri thức, ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ và kỹ thuật hiện đại.

Như đã nói ở trên, phát triển đất nước theo công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa là ứng dụng công nghệ, áp dụng các thành tựu khoa học hiện địa, tiên tiến vào quá trình sản xuất và quản lý nền kinh tế. Vậy nếu như con người, là những người trực tiếp tạo ra giá trị vật chất cho xã hội lại không có tri thức, hoặc kiến thức thì làm sao có thể áp dụng những thành tựu đó vào thực tiễn?

Tri thức đóng vai trò vô cùng quan trọng, tác động trực tiếp đến con người trong lực lượng tham gia sản xuất theo chiều hướng hiện đại. Nhờ có tri thức thì con người mới có thể thích nghi một cách dễ dàng và vận hành tốt các trang thiết bị hiện đại; có thể giải quyết tốt những vấn đề phức trong sản xuất và cả đời sống.

Không những thế, do sự đổi mới không ngừng của khóa học, các trang thiết bị sản xuất đòi hỏi con người phải thường xuyên học tập, trau dồi các kỹ năng liên quan nếu không muốn bị đào thải ra khỏi chu trình này.

Có thể thấy, tri thức là một yếu tố cần của lực lượng sản xuất, góp phần phát triển sản xuất. Đồng thời, nhờ có tri thức mà con người mới có thể dễ dàng nắm bắt và truyền đạt thông tin tốt, thúc đẩy sản xuất phát triển hơn, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển một xã hội bền vững.

Trách nhiệm của thanh niên trong công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay

Công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa là điều tất yếu trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Hiểu được định hướng phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của Đảng và Nhà nước, mỗi người dân, đặc biệt là giới trẻ cần nâng cao trách nhiệm của bản thân bằng những hành động cụ thể.

Trách nhiệm của thanh niên trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay như sau:

• Ra sức học tập, trau dồi kiến thức về văn hóa, khoa học kỹ thuật, tu dưỡng đạo đức và tư tưởng chính trị.
• Có lối sống lành mạnh, thường xuyên rèn luyện các kỹ năng, phát triển năng lực bản thân.
• Học hỏi, tiếp thu và ứng dụng những thành tựu khoa học, kỹ thuật hiện đại cào quá trình sản xuất.
• Có kế hoạch học tập, rèn luyện và lao động rõ ràng để phấn đấu trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước trong thời kỳ đổi mới.

>>> Bài viết tham khảo: Trợ từ là gì? Thán từ là gì? Phân biệt trợ từ và thán từ

Hy vọng những tin đã chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn công nghiệp hóa là gì, khái niệm của công nghiệp hóa hiện đại hóa. Đồng thời có thể nắm vững được những mục tiêu, quan điểm phát triển của Đảng, Nhà nước từ đó chung tay xây dựng và phát triển đất nước.