Lễ Vu Lan là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan

0
Lễ Vu Lan là ngày để con cháu tỏ lòng biết ơn đối với các đấng sinh thành
Lễ Vu Lan là ngày để con cháu tỏ lòng biết ơn đối với các đấng sinh thành
Lễ Vu Lan là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan
5 (100%) 1 vote

Vu Lan là dịp lễ lớn được tổ chức ở Việt Nam để các con cháu đền đáp công ơn nuôi dưỡng của ông bà, cha mẹ. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các thông tin chi tiết về ngày lễ này qua bài viết dưới đây nhé. 

Lễ Vu Lan là gì?

Lễ Vu Lan là một trong những ngày lễ chính của Phật Giáo được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 âm lịch. Vào ngày này, những người con sẽ dành tấm lòng thành để báo hiếu công ơn dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên. Ngoài ra, họ cũng sẽ phóng sinh, làm phước để cho cha mẹ được hưởng công đức.

Lễ Vu Lan báo hiếu thường được tổ chức hằng năm vào rằm tháng 7
Lễ Vu Lan báo hiếu thường được tổ chức hằng năm vào rằm tháng 7

Theo quyển “Đại Việt sử Ký toàn thư” của Ngô Sĩ Liên, lễ Vu Lan được du nhập vào Việt Nam từ rất sớm khoảng năm 1072, vua Lý Nhân Tông đã từng lập đàn để cầu siêu cho cha mẹ. Qua thời gian, lễ Vu Lan không chỉ là một ngày lễ dành riêng cho các Phật tử mà trở thành ngày lễ báo hiếu của tất cả người dân ở Việt Nam.

Chữ “Vu Lan” là cách gọi ngắn gọn của cụm từ “Vu Lan Bồn” (盂蘭盆), được chuyển tự thành từ “ullambhana” trong tiếng Phạn với nghĩa là “sự giải thoát”, nói về sự giải thoát cho những kẻ khổ sở tột cùng ở địa ngục.

Ngày Vu Lan Báo Hiếu năm 2022 là ngày nào?

Ngày lễ Vu lan được diễn ra cố định vào rằm tháng 7 (tức ngày 15/7) âm lịch hàng năm. Nếu tính theo dương lịch, lễ Vu Lan thường sẽ rơi vào khoảng từ giữa đến cuối tháng 8, hoặc đầu tháng 9 hàng năm, cụ thể là:

  • Lễ Vu Lan 2022 sẽ rơi vào thứ 6, ngày 12/8 dương lịch.
  • Lễ Vu Lan 2023 sẽ rơi vào thứ 4, ngày 30/8 dương lịch.
  • Lễ Vu Lan 2024 sẽ rơi vào Chủ nhật, ngày 18/8 dương lịch.
  • Lễ Vu Lan 2025 sẽ rơi vào thứ 7, ngày 6/9 dương lịch.

Nguồn gốc của ngày lễ Vu Lan

Để hiểu rõ hơn về nguồn gốc ra đời của ngày lễ Vu Lan, mời các bạn hãy theo dõi câu chuyện kể về Đại Đức Mục Kiền Liên với sự tích dùng lòng hiếu thảo của bản thân để cứu mẹ ra khỏi kiếp ngạ quỷ.

Chuyện kể rằng:

Nguồn gốc của ngày lễ Vu Lan báo hiếu
Nguồn gốc của ngày lễ Vu Lan báo hiếu

Khi Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong 2 vị đại đệ tử của Đức Phật Thích Ca) tu luyện thành công, lúc này ngài nhớ tới người mẹ Thanh Đề đã khuất của mình nên đã dùng mắt phép để tìm kiếm khắp đất trời xem bà đi đâu, về đâu.

Không ngờ, kết quả thật đau lòng, ngài thấy mẹ mình đang bị đày thành Ngạ Quỷ (quỷ đói), đi lang thang khắp nơi, đói khát cực khổ bởi những việc ác mà bà đã làm. Quá đau lòng khi thấy cảnh đó, Đại Đức Mục Kiền Liên liền sử dụng phép thần thông để biến cơm dâng tận địa ngục cho mẹ, tiếc rằng tất cả những thức ăn đó đều bị hoá lửa.

Không cầm lòng được trước cảnh mẹ mình phải lang thang cơ cực ở dưới địa ngục, ngài liền cầu cứu Phật Tổ. Đức Phật liền dạy rằng dù có thần thông quảng đại tới đâu thì ông cũng chẳng thể đủ sức để cứu được mẹ đâu.

Cách duy nhất để cứu được mẹ, đó chính là nhờ sức mạnh hợp lực của các chư tăng khắp mười phương. Và ngày rằm tháng bảy (15/7) chính là ngày thích hợp để thỉnh các chư tăng, sắm sửa làm lễ cúng dường Tam Bảo để tích phước cho mẹ.

Đức Phật cũng nói thêm là: “Chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ thì cũng sử dụng cách này”. Từ đó, ngày lễ Vu Lan báo hiếu đã được ra đời và kinh Vu Lan báo hiếu cũng được viết thành quyển để sử dụng cho ngày lễ này.

Kinh Vu Lan là một bộ kinh Đại thừa gồm một bài giảng ngắn gọn được cho là lời Đức Phật Thích Ca dạy nhà sư Mục Kiền Liên cách để thực hành đạo hiếu. Theo đó Phật đã dạy cách làm thế nào để có được sự giải thoát cho mẹ mình và cách để báo hiếu cha mẹ, những người được tái sanh vào cõi âm. Đó là bằng cách cúng dường các thực phẩm cho Tăng đoàn vào đúng ngày rằm tháng bảy và nhờ lời chư Tăng chú nguyện để được cứu độ.

Ý nghĩa của lễ Vu Lan

Nhắc tới lễ Vu Lan thì nhiều người biết ngay đến ý nghĩa của ngày lễ này, đó chính là dùng để báo hiếu tổ tiên, ông bà, cha mẹ (của kiếp này và cả kiếp trước). Ai cũng biết cha mẹ vì con cái đã hy sinh rất nhiều, bỏ ra biết bao công sức nuôi dưỡng ta nên người mà không mong nhận lại gì cả.

Lễ Vu Lan là ngày để con cháu tỏ lòng biết ơn đối với các đấng sinh thành
Lễ Vu Lan là ngày để con cháu tỏ lòng biết ơn đối với các đấng sinh thành

Với người Việt, đạo hiếu luôn đi đầu đã nhắc nhở chúng ta về những hy sinh to lớn ấy. Những câu tục ngữ, thành ngữ của người xưa luôn dạy cho chúng ta rằng:

  • Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
  • Chim có tổ người có tông.
  • Uống nước nhớ nguồn.
  • ‘Công cha như núi Thái Sơn 

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.’

           …

Dù thế nào đi chăng nữa thì cũng phải giữ trọn đạo hiếu làm con, thờ kính và yêu quý tổ tiên, ông bà cha mẹ. Ngày lễ Vu Lan ra đời chính là dịp để các thế hệ con cháu nhớ về những công ơn như trời biển ấy. Ðồng thời giúp cho chúng ta tiếp cận được những ý nghĩa giáo dục đầy nhân văn của Phật giáo, đó là: “TỪ – BI – HỶ – XẢ”, “Vô ngã, vị tha”.

Vì sao phải cài hoa hồng lên áo vào ngày lễ Vu Lan?

Vào ngày lễ Vu Lan, người ta thường sẽ cài lên ngực một bông hoa hồng để bày tỏ lòng thành với cha mẹ, ông bà và các vị tổ tiên. Nghi thức cài bông hồng vào áo này được bắt nguồn từ thiền sư Thích Nhất Hạnh. 

Cài hoa hồng lên ngực để biểu đạt tấm lòng thành đến cha mẹ, ông bà
Cài hoa hồng lên ngực để biểu đạt tấm lòng thành đến cha mẹ, ông bà

Năm 1962, trong một lần thiền sư đến một nhà sách ở Nhật Bản vào đúng Ngày của Mẹ (Mother’s Day – Ngày lễ truyền thống của rất nhiều nước Âu, Mỹ), thiền sư đã được một cô gái cài lên áo một bông hoa hồng màu trắng mà không rõ lý do. Hỏi ra thì thiền sư mới biết trong ngày này ai còn mẹ thì sẽ được cài bông hoa đỏ và ai mất mẹ rồi thì sẽ cài hoa trắng.

Cũng vào năm này, thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết ra quyển sách mang tên “Bông hồng cài áo”. Chính câu chuyện trên của thiền sư đã khởi xướng cho nghi thức bông hồng cài áo vào mùa Vu Lan và làm đề tài cho rất nhiều tác phẩm nghệ thuật về sau, điển hình như là bài hát “Bông hồng cài áo” của nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ được viết vào năm 1967.

Vào ngày lễ Vu Lan, khi đến chùa, các bạn không nên quên dừng lại để cài cho mình một bông hồng lên ngực áo. Bông hồng được coi là một biểu tượng của tình yêu, sự cao quý. Do đó, khi cài bông hồng lên ngực áo chính là thể hiện tình cảm đẹp nhất, chữ Hiếu mà con cái muốn gửi đến đấng sinh thành.

Khi được cài lên bông hồng đỏ, các bạn phải biết trân trọng điều đó, bởi điều đó như lời khẳng định “Tôi thật may mắn khi vẫn còn cả cha và mẹ trên đời”. Nếu còn mẹ mất cha thì bông hồng màu hồng sẽ dành cho bạn. Còn nếu không may không còn cả ba lẫn mẹ trên đời nữa thì các bạn sẽ nhận bông hoa hồng màu trắng.

Khi nhận được bông hoa và cài trên ngực áo, các bạn sẽ cảm thấy mình nên sống chậm lại, yêu thương nhiều hơn và trân quý, đền đáp báo hiếu nếu còn cả cha và mẹ.

Bài cúng rằm tháng bảy tại nhà đầy đủ nhất

Vào ngày rằm tháng 7, các gia đình thường làm mâm cỗ để cúng các vị tổ tiên, cầu mong may mắn. Tuy nhiên cách cúng và khấn như nào cho đúng thì lại rất ít người biết. Hãy cùng tham khảo các bài văn khấn rằm tháng 7 ở dưới đây để cúng được chuẩn nhé.

Các gia đình thường cúng rằm tháng 7 tại nhà
Các gia đình thường cúng rằm tháng 7 tại nhà

Văn khấn thần linh vào rằm tháng 7

Nam mô A Di Đà Phật! (nói 3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.

Con kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.

Hôm nay là ngày rằm tháng 7 năm…

Tín chủ chúng con là…

Ngụ tại…

Chúng con xin thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, các thứ cúng dâng và bày lên trước án.

Chúng con thành tâm xin kính mời ngài Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.

Chúng con thành tâm xin kính mời ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Thổ địa, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản gia Táo quân và tất cả các vị thần linh đang cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm án tọa và xét soi chứng giám.

Nay gặp tiết Vu Lan, ngày các vong nhân được xá tội. Chúng con đội ơn Tam Bảo, Phật trời đã phù hộ, các đấng thần linh che chở, công đức lớn lao này không biết lấy gì đền báo.

Do vậy, chúng con xin kính dâng lễ bạc, bày tỏ lòng thành, nguyện mong nạp thụ. Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình luôn được mạnh khỏe, già trẻ bình an, một lòng hướng về chính đạo và lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin được chứng giám!

Nam mô A Di Đà Phật! (nói 3 lần).

Chuẩn bị đồ cúng cho rằm tháng 7
Chuẩn bị đồ cúng cho rằm tháng 7

Văn khấn các vị tổ tiên vào ngày rằm tháng 7

Nam mô A Di Đà Phật! (nói 3 lần).

Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.

Con kính lạy các tổ tiên nội ngoại và chư vị Hương linh.

Tín chủ chúng con là…

Ngụ tại…

Hôm nay là ngày rằm tháng 7 năm, cũng là tiết Vu Lan, chúng con nhớ đến các vị tổ tiên ông bà cha mẹ đã sinh thành ra chúng con gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân để chúng con được hưởng ân đức.

Chúng con nghĩ đến ơn đức cù lao khôn báo, cảm công trời biển khó đền nên đã sửa sang lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân vàng bạc, thắp nén tâm hương, thành kính dâng lên các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội và tất cả các hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ….

Cúi xin các vị thương xót cho con cháu, linh thiêng hiện về, chứng giám lòng thành và thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu được khỏe mạnh bình an, tài lộc vượng tiến, vạn sự tốt lành và gia đạo hưng long, hướng về chính giáo.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án lễ, cúi xin mong được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (nói 3 lần)

Có thể bạn quan tâm:

Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn hiểu rõ lễ Vu Lan là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của phong tục này như nào?. Nếu vẫn còn thắc mắc về vấn đề gì liên quan đến nội dung bài viết, các bạn hãy bình luận ở bên dưới để chúng tôi đưa ra câu trả lời chi tiết.