Sinh quyển là nội dung chúng ta thường hay gặp phải khi nghiên cứu trong các môn Sinh học và Địa lý. Vậy các bạn có bao giờ thắc mắc mắc sinh quyển là gì? Ý nghĩa của nó đối với Trái đất như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về những nội dung này qua các thông tin dưới đây nhé!
Nội dung chính
Sinh quyển là gì?
Sinh quyển là một quyển của Trái Đất mà trong đó có toàn bộ tất cả các sinh vật sinh sống. Chiều dày của sinh quyển tùy thuộc vào giới hạn phân bố của các sinh vật:
- Giới hạn phía trên chính là nơi tiếp giáp lớp ôzôn của tầng khí quyển (22km).
- Giới hạn phía dưới xuống tận đến đáy đại dương (sâu nhất là hơn 11km), ở lục địa thì xuống tới lớp đáy của lớp vỏ đã bị phong hóa.
Tuy nhiên, sinh vật lại không phân bố đồng đều trong toàn bộ chiều dày của sinh quyển mà chỉ tập trung ở nơi có thực vật mọc, dày khoảng vài chục mét ở phía trên và bên dưới bề mặt đất. Như vậy, giới hạn của sinh quyển sẽ bao gồm toàn bộ thủy quyền, phần thấp của tầng khí quyển, lớp phủ của thổ nhưỡng và lớp vỏ phong hóa.
Đặc điểm của sinh quyển
Như vậy, các thông tin bên trên có thể giúp các bạn hiểu rõ được sinh quyển là gì rồi đúng không nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đặc điểm của nó trong phần này.
Thực vật cũng là một thành phần quan trọng của sinh quyển. Rất nhiều nhà khoa học đã cho rằng, khi Trái đất mới hình thành, thành phần chủ yếu của khí quyển lúc bấy giờ chính là CO2 với hàm lượng oxy rất nhỏ. Mãi cho đến khi có hệ thực vật xuất hiện, dưới tác dụng của quang hợp thì khí oxy mới được sinh ra giúp cho con người và các động vật lớn sống được. Theo ước tính, thực vật trên Trái đất có đến hơn 500.000 loài. Thực vật sống cùng nhau sẽ được gọi là thảm thực vật như thảm cây rừng, thảm hoang mạc, thảm đồng cỏ,…
Động vật trong sinh quyển có phân bố rất rộng. Theo ước tính, động vật ở trên Trái đất có khoảng 1,5 triệu loài. Người ta sẽ chia động vật ra theo đặc điểm sinh thái bầy đàn của chúng trong các môi trường tự nhiên khác nhau. Các nhóm được chia thành động vật rừng, động vật hoang mạc, động vật đồng cỏ, động vật tài nguyên và động vật trên núi cao,…
Sinh vật ở trên Trái đất đều có tính thích nghi rất mạnh mẽ, nhất là các loại vi sinh vật, chúng thích nghi và sinh sản rất nhanh. Thăm dò địa chất đã cho thấy rằng ở dưới độ sâu hàng trăm mét, thậm chí là 1 cây số cũng thấy có vi khuẩn. Một số loài cá và sinh vật phù du bậc thấp còn có thể sống dưới biển ở độ sâu lên đến hơn chục km.
Quá trình sống là quá trình mà sinh vật luôn phải chuyển hóa năng lượng Mặt trời thành năng lượng hóa học. Than và dầu mỏ đều là do xác sinh vật diễn biến tích đọng tạo nên. Phong hóa đá và hình thành đất đều sẽ không tách rời với sự tham gia tích cực của các loài sinh vật.
Sinh quyển Trái đất đã có hàng tỉ năm phát triển mới có thể hình thành nên môi trường sống như hiện nay. Trong quá trình diễn biến lâu dài đó, luôn có sự tham gia của khí quyển, thủy quyển và lớp vỏ Trái đất. Do đó, sự hình thành sinh quyển chính là kết quả tiếp xúc, thấm vào nhau và ảnh hưởng lẫn nhau giữa khí quyển, thủy quyển và lớp vỏ Trái đất.
Vai trò của sinh quyển đối với Trái đất
Sinh quyển đã cung cấp hệ sinh thái rất cần thiết cho sự tồn tại. Các sinh vật sống muốn và tồn tại được cần phải thích nghi được với khí hậu của sinh quyển. Sinh quyển cũng là nguồn cung cấp thực phẩm đáng tin cậy ở trên Trái Đất bởi hệ sinh thái đa dạng và phát triển rất mạnh mẽ.
Khu dự trữ sinh quyển thường là những nơi an toàn để bảo vệ động vật và thực vật. Đồng thời, nó còn giúp khôi phục được lối sống truyền thống của các triều đại ở trong khu vực và bảo vệ sự đa dạng sinh học của chính khu vực đó. Sinh quyển gồm tất cả các loại sự sống cũng như bất kỳ quần xã sinh vật nào ở trên Trái Đất, bởi vậy cấp cao nhất của tổ chức sinh thái chính là sinh quyển.
Sinh quyển mang đầy đủ các đặc điểm để trở thành một hệ thống có chức năng hỗ trợ sự sống trên hành tinh, hỗ trợ kiểm soát vấn đề sức khỏe của đất và nước. Đồng thời, nó còn kiểm soát được cả thành phần khí quyển.
Sinh quyển là một vùng hẹp ở trên bề mặt Trái Đất, nơi có sự giao thoa kết hợp giữa đất, nước và không khí. Vì vậy chỉ có ở vùng này thì sự sống mới có thể diễn ra. Đây chính là sự đóng góp mang ý nghĩa rất quan trọng của quần xã sinh vật đối với Trái Đất.
Một số khu vực dự trữ sinh quyển
Sau khi tìm hiểu rõ sinh quyển là gì? Đặc điểm và vai trò của sinh quyển ở bên trên, tiếp theo chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đến một số khu dự trữ sinh quyển nổi tiếng trên thế giới và Việt Nam nhé!
Trên thế giới
Khu dự trữ sinh quyển trên thế giới là khu vực bảo tồn thiên nhiên có hệ động thực vật vô cùng độc đáo, phong phú, đa dạng và được UNESCO trao tặng danh hiệu. Đây chính là những khu vực hệ sinh thái ở trên cạn hoặc bờ biển có tác dụng thúc đẩy tốt các giải pháp giúp cân bằng việc bảo tồn sự đa dạng sinh học trên thế giới.
Một số khu dự trữ sinh quyển lớn ở trên thế giới là:
- Công viên Quốc gia Pinnacles ở Mỹ: Đây là Công viên quốc gia mới nhất của Mỹ, được thành lập vào tháng 1/2013 nhằm bảo vệ khu vực miền núi của trung tâm California rất nổi tiếng.
- Vùng Dự trữ sinh quyển Patagonia – Chile: Đây là nơi có diện tích khoảng 660.000 ha nằm ở trên đỉnh núi Ranchland và đang dần trở thành một trong những công viên quốc gia mới nhất thế giới của thế kỷ 21.
- Công viên Quốc gia Wakhan – Afghanistan: Khu dự trữ sinh quyển này đã được xây dựng nhờ sự trợ giúp của Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã New York. Nó được thành lập vào năm 2014 và là vườn quốc gia thứ hai của đất nước Afghanistan, chỉ sau Band-e Amir.
- Khu Dự trữ sinh quyển Kimberley – Australia: Đây là khu bảo tồn với tổng diện tích lên đến gần 5 triệu ha có sự đa dạng sinh học rất đáng kể, nhiều hẻm núi và những thác nước chảy đẹp.
- Khu Dự trữ sinh quyển Hunsruck-Hochwald của Đức: Đây là công viên tự nhiên mới nhất của châu Âu, là môi trường sống rất quan trọng của các loài động vật như: cò đen, hổ, báo và sư tử.
Tại Việt Nam
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một số khu dự trữ sinh quyển ở Việt Nam ở dưới đây:
- Khu Dự trữ sinh quyển đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận chính là khu Dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Với tổng diện tích 71.370 ha, đây là khu rừng ngập mặn được phục hồi sau khi bị chất độc hoá học từ chiến tranh ngày xưa huỷ diệt.
- Khu Dự trữ sinh quyển vùng Châu thổ sông Hồng là khu dự trữ liên tỉnh gồm dải ven biển rộng lớn gồm các Tỉnh Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình. Vùng lõi của khu này chính là Vườn quốc gia Xuân Thuỷ và khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước ở Tiền Hải.
- Khu Dự trữ sinh quyển Langbiang đã được tổ chức UNESCO công nhận vào năm 2015. Đây là khu rừng nguyên sinh rộng lớn với vùng lõi chính là Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà.
>> xem thêm: Lãnh địa phong kiến là gì? Lãnh địa phong kiến có đặc điểm gì?
Hy vọng những thông tin bên trên sẽ giúp các bạn hiểu rõ được sinh quyển là gì địa lý 10? Đặc điểm và vai trò của nó đối với trái đất như nào? Nếu có thắc mắc gì về nội dung bài viết, các bạn hãy bình luận ở bên dưới để được giải đáp cụ thể.
