Văn miêu tả là nội dung quan trong trong cả văn học lẫn đời sống. Nó là phương thức diễn đạt được chúng ta sử dụng rất nhiều trong thực tế. Vậy văn miêu tả là gì? Ý nghĩa của nó như nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết này nhé!
Nội dung chính
Miêu tả là gì?
Miêu tả là phương thức sử dụng ngôn ngữ để kể về một chuỗi sự việc có trình tự và dẫn tới kết thúc. Bên cạnh việc truyền tải được nội dung câu chuyện, tự sự còn khắc họa được tính cách nhân vật. Thông qua đó, chúng ta có thể cảm nhận được những bài học và thông điệp sâu sắc, mới mẻ về con người, cuộc sống.
Văn miêu tả là gì?
Văn miêu tả là loại văn giúp cho người đọc, người nghe có thể hình dung được những đặc điểm, tính chất nổi bật của con người, sự vật, sự việc, phong cảnh,… làm cho những cái đó giống như đang hiện lên ở trước mắt người đọc, người nghe. Trong văn miêu tả, năng lực quan sát của người viết và người nói thường được bộc lộ ra bên ngoài rõ nhất.
Đặc điểm của văn miêu tả
Miêu tả là phương thức dùng ngôn ngữ để kể về một sự việc có trình tự và dẫn đến kết thúc. Dưới đây là những đặc điểm của văn miêu tả:
- Là loại văn mang tính chất thông báo thẩm mỹ, là sự miêu tả để thể hiện ra được cái mới mẻ, cái riêng trong cách quan sát, cảm nhận của người viết.
- Trong văn miêu tả, cái mới và cái riêng phải luôn gắn với cái chân thật.
- Ngôn ngữ trong văn miêu tả phải giàu cảm xúc, giàu hình ảnh, nhịp điệu và âm thanh.
- Muốn miêu tả được thì trước hết cần phải biết quan sát, rồi từ đó đưa ra những nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng và ví von, so sánh,… để làm nổi bật lên những đặc điểm riêng biệt của sự vật.
Phương pháp làm văn miêu tả
Bên cạnh các thông tin bên trên giúp các bạn hiểu rõ văn miêu tả là gì? Chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn phương pháp làm văn miêu tả chuẩn nhất.
Xác định đối tượng
Đầu tiên, các bạn cần phải xác định được đối tượng để miêu tả. Đối tượng miêu tả có thể là một người, một đồ vật hay sự vật, sự việc nào đó và sẽ được nêu cụ thể ở trong phần đề bài.
Quan sát lựa chọn ra hình ảnh tiêu biểu
Như định nghĩa của miêu tả ở bên trên, người viết cần phải chọn ra những đặc điểm nổi bật của đối tượng để người đọc có thể hình dung ra được đối tượng. Chính vì vậy việc quan sát kỹ đối tượng là điều rất cần thiết để đưa ra được những bức ảnh tiêu biểu của nó.
Ví dụ miêu tả mẹ của em: Trong bài, các bạn có thể miêu tả về màu tóc, nước da, vóc dáng, khuôn mặt, chiều cao của mẹ,…
Trình bày những điều đã quan sát được theo thứ tự nhất định
Sau khi quan sát kỹ càng đối tượng thì các bạn cần phải trình bày những đặc điểm nổi bật theo một trình tự nhất định. Người đọc, người nghe dựa vào đó để hình dung rõ về đối tượng.
Những kỹ năng cần có khi làm văn miêu tả
Để làm văn miêu tả hay, chân thực và thu hút người nghe thì các bạn cần có các kỹ năng sau đây:
- Quan sát: Đây là kỹ năng giúp các bạn nhìn nhận và xem xét sự vật chi tiết nhất.
- Nhận xét liên tưởng hình dung về sự vật đặt trong mối tương quan với các sự vật ở xung quanh.
- Ví von so sánh: Kỹ năng này thể hiện được sự liên tưởng độc đáo riêng của người viết đã hình dung và cảm nhận về sự vật, hiện tượng được miêu tả.
Các loại văn miêu tả thường gặp hiện nay
Hiện nay, các loại văn miêu tả mà chúng ta thường hay gặp là văn tả người, văn tả cảnh và văn miêu tả con vật. Trong đó, mỗi loại văn sẽ có đối tượng và bố cục khác nhau. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết từng loại qua các thông tin dưới đây.
Văn miêu tả cảnh
Văn tả cảnh là loại văn miêu tả yêu cầu người viết phải tái hiện lại một cảnh vật tự nhiên. Đôi khi cũng có thể là một hiện tượng tự nhiên hay một khung cảnh ở xung quanh cuộc sống của chúng ta.
Ví dụ: Tả cảnh cánh đồng lúa chín quê em, tả cảnh hoàng hôn hoặc miêu tả cây phượng vĩ ở trường em hay miêu tả tranh bằng tiếng anh,…
Bố cục của bài văn tả cảnh gồm có:
- Mở bài: Các bạn giới thiệu khái quát về cảnh được tả.
- Thân bài: Tập trung vào miêu tả chi tiết về từng đặc điểm nổi bật của cảnh theo một thứ tự nhất định, có thể rơi vào một số trường hợp sau đây:
- Từ khái quát cho đến cụ thể (hoặc ngược lại).
- Không gian từ trong ra tới ngoài (hoặc ngược lại).
- Không gian từ trên xuống bên dưới (hoặc ngược lại).
- Kết bài: Các bạn phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó.
Văn miêu tả người
Văn tả người thường dùng để miêu tả về ngoại hình, tính cách,… để người đọc có thể hình dung được đặc điểm của người đó. Khi viết văn miêu tả người, các bạn cũng có thể mở rộng qua hành động, lời nói và cách cư xử của người đó. Văn miêu tả thường hướng đến những người thân yêu nhất ở xung quanh của chúng ta.
Ví dụ cụ thể về một số đề văn miêu tả người: Hãy tả một người mà em yêu quý nhất trong gia đình; Miêu tả mẹ của em hay tả cô giáo lớp 1 của em hoặc tả lại một người bạn rất thân với em,…
Cách làm bài văn miêu tả người hay:
- Mở bài: Các bạn giới thiệu về người được miêu tả và chú ý đến mối quan hệ của người đó, tên, giới tính và ấn tượng chung khi gặp là gì?
- Thân bài: Miêu tả khái quát về hình dáng, tuổi tác và nghề nghiệp. Các bạn tả chi tiết về ngoại hình, cử chỉ, hành động và lời nói của họ theo một trình tự nhất định.
Ví dụ: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc với các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra và cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. (Võ Quảng)
Thông qua miêu tả để khơi gợi ra tính cách của nhân vật. Người đọc có thể dễ dàng cảm nhận và hình dung ra được tính cách của đối tượng cùng thái độ của người viết dành cho đối tượng đó.
- Kết bài: Các bạn hãy nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ của bản thân về người được miêu tả.
Văn miêu tả con vật
Văn miêu tả con vật là loại văn dùng để tả dáng vẻ bên ngoài, các hoạt động của con vật mà chúng ta yêu quý. Ở dạng văn này, nhiều trường hợp đòi hỏi phải có sự ghi nhớ và trí tưởng tượng phong phú của người làm văn.
Ví dụ một số đề văn miêu tả về con vật: Hãy tả chú cún nhà em; tả một con vật ở trong vườn thú hay tả một con vật mà em yêu thích,…
Bố cục của bài văn miêu tả con vật là:
- Mở bài: Các bạn giới thiệu về con vật mình yêu thích.
- Thân bài: Miêu tả chi tiết về hình dáng bên ngoài của con vật khoảng 6 – 8 dòng. Tả bao quát về kích thước, màu lông và chi tiết các bộ phận như mắt, mũi, miệng, tai, đuôi, chân,…. Sau đó, các bạn miêu tả về tập tính và thói quen hoạt động của con vật đó. Nó ăn ra làm sao? Kêu ra sao? Ngủ biểu hiện như nào?….
- Kết bài: Nêu tình cảm và suy nghĩ của bạn về con vật.
Có thể bạn quan tâm:
- Điển cố là gì? Điển tích là gì? Khái niệm trong văn học
- Văn học dân gian là gì? Các thể loại văn học dân gian
Hy vọng bài viết này giúp các bạn có thể hiểu rõ hơn văn miêu tả là gì? Và cách làm văn miêu tả hay, xúc tích. Nếu các bạn có thắc mắc gì về nội dung bài viết, hãy bình luận ở dưới đây để được giải đáp cụ thể nhé!
