Môn đăng hộ đối là câu thành ngữ được nhắc đến rất nhiều trong cuộc sống khi bàn về vấn đề hôn nhân. Vậy môn đăng hộ đối là gì? Môn đăng hộ đối trong hôn nhân có quan trọng không? Hãy tìm hiểu chi tiết về chủ đề này ở dưới đây nhé.
Nội dung chính
Môn đăng hộ đối là gì?
Môn đăng hộ đối là câu thành ngữ bắt nguồn từ người Hoa với câu gốc là 门 当 户 对 (Môn đương hộ đối). Nghĩa của câu thành ngữ này là “từ ngoài cửa đến trong nhà đều phải tương xứng với nhau”. Đây là một quan niệm đã xuất phát từ rất lâu về trước ở Trung Quốc.
Từ “đương” còn có cách đọc khác nữa là “đang” nên người Việt đã đọc lệch thành “đăng”. Lâu dần theo thói quen đã hình thành nên câu “môn đăng hộ đối” như hiện tại.
Nói một cách ngắn gọn hơn, “môn đăng hộ đối” chính là cụm từ được dùng để nói về sự phân biệt cấp bậc và địa vị trong xã hội. Ở thời kỳ phong kiến trước đây, các gia đình thường lựa chọn đối tượng để kết thông gia có cùng phẩm hàm với mình (cùng điều kiện kinh tế và địa vị xã hội). Như vậy thì hôn nhân của 2 con mới được hạnh phúc và bền lâu.
Môn đăng hộ đối tiếng Anh là cụm từ “Suitable alliance”. Môn đăng hộ đối tiếng Trung là 门 当 户 对 (phiên âm Méndānghùduì).
Môn đăng là gì?
Môn đăng chính là phần bục đỡ trụ gỗ ở hai bên cửa ra vào, thường được gọi là “môn đôn” (là cái đôn của cửa), “môn chẩm thạch” (là gối đá của cửa), “môn đài”, “môn cổ” (là trống của cửa). Từ thời xưa, do thấy tiếng trống vang dội, uy nghiêm giống như tiếng sấm sét ở Thiên đình nên người dân đã tin rằng trống có thể tránh được ma quỷ. Vì thế mà các gia đình đã đặt môn đang có hình dạng giống chiếc trống ở trước cửa nhà.
Một điều đặc biệt nữa ở thời xưa là không phải nhà nào cũng được phép dùng môn đăng. Phải các quan lớn có vị trí từ tam phẩm trở lên mới được phép dựng cửa hai cánh. Quan văn thì môn đăng lại có dạng hình tròn, còn quan võ thì môn đang có dạng hình vuông.
Nếu “môn đang” được khắc thêm hình cỏ cây hoa lá thì đó là dinh thự của hộ kinh doanh buôn bán. Môn đăng để trơn không khắc hoa lá thì là dinh thự của các quan lại. Còn môn đăng có hình linh vật ở trên các bục vuông thì là nhà quan văn.
Quan tòng tam phẩm thì sẽ có hai môn đang, chánh tam phẩm sẽ có bốn, nhị phẩm có sáu và nhất phẩm có tám. Chỉ có cung của Vua mới được bày đến chín môn đang. Vậy nên khi đến nhà của các quan, chỉ cần đếm số môn đang là biết ngay nhà họ đang giữ chức vụ cỡ nào, dựa vào hình dạng để suy ra quan văn hay võ.
Hộ đối là gì?
Quan từ tam phẩm trở xuống thì thanh đà ở phía trên khung cửa nhà sẽ được đặt một đôi trụ hình tròn nhô ra khoảng một tấc, thường được gọi là “hộ đối”. Đặt trước cửa nhằm ngụ ý là gia tộc hưng vượng. Tùy vào phẩm hàm của tường người sẽ có số hộ đối nhiều ít khác nhau.
“Hộ đối” chính là những khối kiến trúc có dạng hình tròn, hình vuông hay hình lục giác với chiều dài 1 thước (khoảng 33,3cm) nằm trên thanh đà của cửa và song song với mặt đất. Thường thì bộ phận này sẽ được chạm khắc theo 4 mùa hoa lá hoặc các chữ cái như “Bình an cát tường”, “Đức”, “Phúc”, “Lộc”, “Thọ”với ngụ ý cầu nhân khí thịnh vượng và hương hỏa vững bền.
“Hộ đối” cho chúng ta biết được địa vị và đẳng cấp của gia chủ. Nếu chủ hộ có địa vị thường dân thì trước cửa sẽ có một đôi, là phú hộ hay quan lại thì sẽ là hai đôi, còn là hoàng thân quốc thích thì sẽ nhiều hơn nữa, cửa càng rộng thì số lượng hộ đối lại càng nhiều.
Câu tục ngữ: “Thành cặp thành đôi”, có chữ đôi và chữ đối đồng âm với nhau nhưng lại khác nghĩa, nên “hộ đối” còn mang thêm một nghĩa bóng khác nữa là thành đôi, xứng đôi.
Người ngày xưa có quan niệm rằng, thân thể con người chính là một tiểu vũ trụ. Trời đất và con người sẽ hòa hợp với nhau thành một thể thống nhất. Vậy nên nhân duyên là do trời định và hôn nhân theo ý của mẹ cha và dựa vào mai mối. Trước khi người mai mối ngỏ lời thường đi sẽ quan sát kỹ lưỡng kích thước trang trí của “môn đang” và số lượng “hộ đối” của cả hai nhà.
Quan điểm về môn đăng hộ đối xưa và nay
Với các thông tin ở bên trên, chắc chắn các bạn cũng đã hiểu rõ môn đăng hộ đối là gì rồi. Hôn nhân là chuyện đại sự của một đời người nên cần phải cân nhắc lựa chọn thật kỹ lưỡng. Quan điểm “môn đăng hộ đối” trong hôn nhân của người Việt chính là sản phẩm của quá trình giao thoa văn hóa của nước ta với Trung Hoa.
Theo quan niệm xưa
Đối với chuyện hôn nhân đại sự, để cân nhắc sự phù hợp giữa 2 người, người xưa thường đi xem tử vi và bát tự của cả 2 bên nam và nữ. Theo âm dương ngũ hành, tính cách của mỗi người, năng lực và xu thế đời người đều sẽ có mối quan hệ mật thiết tới các yếu tố: giờ, ngày, tháng và năm sinh.
Nếu bát tự phù hợp thì đặc trưng sinh mệnh của cả hai sẽ bao dung lẫn nhau. Còn xét về phương diện tương xứng giữa hai bên gia đình thì xem có môn đăng hộ đối không. Có thể nói rằng, người xưa đã xây dựng hạnh phúc hôn nhân cho các cặp đôi dựa trên nền tảng rất vững chắc.
Ngày trước, các gia đình khá giả khi dựng vợ gả chồng cho con cái đều luôn mong muốn tìm được một gia đình tương xứng, phù hợp để con có cuộc sống sau hôn nhân hạnh phúc và suôn sẻ. Còn những gia đình khó khăn hơn thì đa phần sẽ không có tư tưởng này, họ chỉ muốn chọn được gia đình có điều kiện và nền tảng tốt cho con cái mình sống đầy đủ và hạnh phúc.
Theo quan niệm ngày nay
Hiện nay, quan niệm môn đăng hộ đối trong tình yêu, hôn nhân cũng đã không còn khắt khe như trước nữa. Vấn đề này đã trở nên “thoải mái” hơn rất nhiều so với trước. Nếu 2 người thật lòng yêu nhau và có đủ niềm tin để vượt qua được mọi khó khăn, trở ngại thì dù gia đình có tư tưởng “môn đăng hộ đối” cũng không thể khiến cho tình yêu của họ bị chia cắt được.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng “môn đăng hộ đối” không phải là vấn đề mà các cặp đôi lo lắng hàng đầu khi muốn tiến đến hôn nhân. Cuộc sống vợ chồng có hạnh phúc hay không còn phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố thực tế hơn nữa.
Bởi suy cho cùng thì môn đăng hộ đối cũng không quá phụ thuộc vào các yếu tố vật chất. Vì tiền bạc và địa vị thì chúng ta có thể nỗ lực đạt được, còn tình cảm thì lại không đơn thuần chỉ nhờ vào sự cố gắng. Chỉ cần có sự thấu hiểu, cảm thông và chấp nhận sự khác biệt là 2 người có thể sẽ gắn bó được với nhau lâu dài.
Thực ra, ngày nay người trẻ cũng đã độc lập hơn rất nhiều. Họ không còn phụ thuộc nhiều vào gia đình nên việc quyết định chuyện cưới xin cũng ít khi bị ảnh hưởng. Đôi khi, việc “môn đăng hộ đối” trong tình yêu còn được xem là một “chướng ngại” cần phải vượt qua để các bạn trẻ chứng tỏ được tình yêu của mình.
Môn đăng hộ đối trong hôn nhân có quan trọng không?
Hiện tại, môn đăng hộ đối là vấn đề không còn quan trọng nữa khi quyết định tiến đến hôn nhân của nhiều cặp đôi. Có thể cuộc hôn nhân của bạn lúc đầu không “môn đăng hộ đối” nhưng quan trọng là cả hai đều biết phấn đấu để hòa hợp, cân bằng và tương xứng với nhau. Chỉ cần có một người đi chậm lại thì sẽ rất nhanh bị tụt hậu.
Nếu hai vợ chồng mà có một người ra sức học tập, làm việc và nâng cao trình độ, còn người kia lại dậm chân tại chỗ thì khoảng cách được tạo ra sẽ không chỉ về trình độ mà còn cả về tiền bạc nữa.
Vậy nên, ngay cả khi đã tiến tới hôn nhân, mỗi người cũng cần phải lấp đầy những khuyết điểm của bản thân để vun vén, bù đắp cho những khoảng trống trong mối quan hệ vợ chồng. Nếu đủ bản lĩnh trong cuộc sống thì hai người có thể hoàn toàn lấp đầy được những khoảng cách do tư tưởng môn đăng hộ đối.
Có thể bạn quan tâm:
- Công dung ngôn hạnh là gì? Công dung ngôn hạnh xưa và nay
- Có thực mới vực được đạo là gì? Cách áp dụng trong cuộc sống
Với các thông tin môn đăng hộ đối là gì? Quan niệm về môn đăng hộ đối xưa và nay ở bên trên, hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn. Nếu có gì thắc mắc về nội dung trong bài, hãy comment ở bên dưới để được giải đáp chi tiết nhé.
