S và X là 2 âm rất dễ nhầm lẫn với nhau trong tiếng Việt, mà điển hình là cặp từ “xử lý và sử lý”. Tiếp tục chuỗi seri phân biệt từ tiếng Việt đúng sai, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem xử lý hay sử lý là đúng nhé! Mời các bạn theo dõi!
Nội dung chính
Xử lý là gì?
Việc sử dụng từ ngữ đúng chính tả không phải là điều khó nếu như chúng ta chú ý và cẩn thận hơn khi dùng. Tuy nhiên, theo thói quen rất nhiều người Việt đã sử dụng sai tiếng mẹ đẻ và làm mất thiện cảm với người đối diện khi giao tiếp. Để sử dụng được đúng từ ngữ, các bạn cần phải hiểu từ đó đúng nghĩa.
Vậy xử lý là gì? Xử lý thực chất là một động từ được sử dụng để ám chỉ về một hành động nào đó. Ví dụ như: Xử lý thông tin, xử lý những vấn đề đang xảy ra, xử lý hồ sơ,.… Đây đều là các công việc diễn ra thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Sử lý là gì?
Trong từ điển tiếng Việt hoàn toàn không xuất hiện từ “sử lý”. Chính vì vậy, từ này hoàn toàn không có bất kỳ một ý nghĩa nào. Tuy nhiên, sau khi chúng ta tách đôi từ này ra thành “Sử” và “lý” thì chúng lại có nghĩa và thường được sử dụng rất phổ biến trong cuộc sống thường ngày.
Xử lý hay xử lí là đúng chính tả?
Trước hết nếu chúng ta phân tích về mặt phát âm thì “xử lý” và “xử lí” là 2 từ đồng nghĩa và hoàn toàn giống nhau về cách phát âm, mặc dù cách viết của chúng là khác nhau.
Về mặt nguyên tắc, khi đi sau các âm tiết “h, l, k,…” thì cả “i” và “y” đều được viết thành “y”. Ví dụ như: Kỳ vọng, hy vọng, lý luận,…. Tuy nhiên, chúng không chỉ giống nhau về cách phát âm, mà còn giống nhau cả về ý nghĩa nữa. vậy nên việc dùng y hay i vẫn đang là một vấn đề tranh cãi từ trước cho đến nay.
Vì từ “sử lý” không có nghĩa và cũng không có bên trong từ điển tiếng Việt mà từ “xử lý” lại có nghĩa và xuất hiện trong từ điển nên từ “xử lý” là từ đúng chính tả.
Tuy nhiên, để đảm bảo được tính thống nhất trong tiếng Việt, thì xử lý hay sử lý đều sẽ được công nhận trong các văn bản, giấy tờ hay sổ sách. Vậy nên chúng ta vẫn có thể sử dụng chúng một cách bình thường.
Cách phân biệt 2 âm tiết “s” với “x”
Rất nhiều người thường hay bị nhầm lẫn giữa 2 âm tiết “s” với “x” nên dẫn đến việc sử dụng sai chúng trong cả văn nói lẫn văn viết. Vậy nên chúng tôi sẽ chia sẻ cho các bạn những mẹo phân biệt được 2 âm tiết này sao cho chính xác nhất.
Các bạn có thể phân biệt âm S bằng mẹo là âm này không đi cùng với các vần oa, oă, oe, uê mà chỉ có âm X mới đi cùng với các vần này.
Ví dụ như: Xoa tay, xoay xở, xoen xoét, xoắn lại, xòe tay, tóc xoăn, cây xoan, xuyên qua, xuề xòa,… Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngoại lệ như soát trong từ rà soát, kiểm soát; soạn trong từ soạn bài và còn cả những trường hợp có điệp âm đầu trong từ láy như suýt soát, sờ soạng,…
Ngoài ra, các bạn cũng có thể tham khảo mẹo láy âm như sau: Chỉ có x mới láy âm với các âm đầu khác, còn với s thì không có khả năng này.
Ví dụ như: Bờm xơm, lòa xòa, lao xao, liêu xiêu, loăn xoăn, bờm xờm, lộn xộn, lì xì, liểng xiểng, xoi mói, xích mích,…
Ngoài ra, còn có thêm mẹo từ vựng là tên các thức ăn và đồ dùng có liên quan đến việc nấu nướng, ăn uống thường hay được viết với x. Ví dụ như các từ: Xôi, cái xanh, lạp xưởng, xúc xích, cái xoong, cái xiên nướng thịt,…
Hầu hết các loại danh từ còn lại thường được viết với S. Chẳng hạn như: Ông sư, bà sãi, cây sen, cây sung, cây sim, sợi dây, cái sọt, sương giá, sao, cây sồi, sông, suối, sấm, sét… Và có một số trường hợp ngoại lệ có thể kể đến, đó là: Chiếc xe, trạm xá, cái xuồng, xương, cây xoài, cây xoan, cái xẻng, mùa xuân…
Xem thêm:
- Xĩu hay xỉu? Cách phân biệt và sử dụng đúng chính tả tiếng Việt
- Dành hay giành? Dành dụm hay giành dụm? Từ nào viết đúng chính tả
Bên trên là những thông tin chúng tôi chia sẻ cho các bạn về cách xác định xử lý hay sử lý đúng chính tả. Hy vọng bài viết giúp các bạn có thêm kiến thức tiếng Việt để sử dụng cho giao tiếp và văn viết chuẩn xác nhất.
